Zmiany w obywatelskim projekcie ustawy o ograniczeniu handlu w niedziele

7 lutego 2017 r. odbyło się posiedzenie Parlamentarnego Zespołu na rzecz Wspierania Przedsiębiorczości i Patriotyzmu Ekonomicznego, podczas którego pomysłodawcy projektu ustawy o ograniczeniu handlu w niedziele przedstawili tekst „autopoprawki”.

Poprawka wprowadza do projektu szereg zmian o charakterze redakcyjnym i doprecyzowującym. W części stanowi również odpowiedź na postulaty zgłaszane w toku dotychczasowych prac legislacyjnych, w tym m.in. postulaty złagodzenia sankcji za naruszenie przepisów ustawy. Do najważniejszych zmian należy zaliczyć objęcie regulacją ustawy sklepów internetowych, jednak tylko tych, „w których dochodzi do zatrudnienia”.

Zmiana ta wynika z modyfikacji definicji „placówki handlowej”. Zgodnie z tekstem autopoprawki przez „placówkę handlową” należy rozumieć obiekty, w których prowadzona jest sprzedaż towarów i wyrobów w zakresie detalicznym, hurtowym oraz detalicznym i hurtowym (a nie tylko detalicznym i hurtowym, jak było pierwotnie), w tym sprzedaż towarów i wyrobów kupionych w celu ich odsprzedaży [prowadzona] w formie sklepów internetowych. Dodano również, że pojęcie „placówki handlowej” odnosi się wyłącznie do tych form działalności, w których „dochodzi do zatrudnienia” rozumianego nie tylko jako stosunek pracy, ale też jako cywilnoprawne formy zatrudnienia (umowy zlecenia i umowy o dzieło).

INNE ZMIANY DEFINICYJNE

Doprecyzowaniu uległa także definicja „handlu”. Handlem w rozumieniu ustawy ma być odtąd nie każdy „proces polegający na sprzedaży, tj. wymianie dóbr na środki pieniężne”, ale tylko taki, który prowadzi przedsiębiorca.

Dokonano też zmiany redakcyjnej w obrębie definicji „niedzieli”. W poprzednim brzmieniu definicja ta wzbudzała poważne wątpliwości legislacyjne, dwukrotnie odsyłała bowiem – w różny sposób – do tego samego przepisu Kodeksu pracy. Obecnie uproszczono proponowany zapis i „niedziela” definiowana jest jako dzień wykonywania pracy zgodnie z treścią art. 151⁹ § 2 Kodeksu pracy. Nie wpływa to na zakres godzinowy zakazu, który nadal miałby obowiązywać od godz. 6:00 rano w niedzielę do godz. 6:00 rano w poniedziałek.

Z definicji „wykonywania innych czynności sprzedażowych w podmiotach świadczących usługi na rzecz handlu na terenie Polski i handlu poza jej granicami” wyłączono – poza usługami świadczonymi na rzecz handlu artykułami niezbędnymi do zapewnienia pracy w ruchu ciągłym oraz zaspokojenia potrzeb ludności w przypadku zaopatrywania w wodę, gaz, energię elektryczną, opał i paliwo – także handel tymi artykułami.

ZMIANY W KATALOGU WYŁĄCZEŃ OD ZAKAZU HANDLU W NIEDZIELE

Rozszerzeniu uległ również katalog wyjątków od zakazu handlu w niedzielę. Autorzy poprawki proponują, by odstępstwa objęły także handel i wykonywanie innych czynności sprzedażowych:

• w zakładach pogrzebowych oraz innych podmiotach prowadzących sprzedaż trumien, urn i worków na zwłoki,
• w podmiotach świadczących usługi na rzecz handlu zlokalizowanych w portach morskich i lotniczych, gdzie prowadzony jest handel oraz wykonywane są inne czynności sprzedażowe wyłącznie w zakresie zachowania ciągłości pracy,
• podczas festynów organizowanych przez jednostki samorządu terytorialnego, organizacje pozarządowe, instytucje kościelne, instytucje pomocy społecznej,
• w trakcie imprez sportowo-rekreacyjnych na terenie obiektów przystosowanych do organizacji tego typu imprez,
• w placówkach handlowych zlokalizowanych na terenie jednostek penitencjarnych,
• w placówkach handlowych zlokalizowanych w garnizonach,
• w urzędach pocztowych.

Jednocześnie, w związku z objęciem sklepów internetowych definicją „placówki handlowej”, zdecydowano się na usunięcie kontrowersyjnego wyłączenia dotyczącego „platform i portali internetowych świadczących usługi w zakresie sprzedaży towarów, które nie powstały w efekcie działalności produkcyjnej”. Zakres dotychczasowego wyłączenia budził istotne wątpliwości interpretacyjne, w związku z czym postulowano, by wyłączenie dotyczyło sprzedaży internetowej w ogólności. Mimo to autorzy poprawki nie zdecydowali się na wyłączenie sprzedaży internetowej spod zakresu obowiązywania zakazu.

Przeciwnie – projekt nie przewiduje odtąd żadnych wyłączeń w stosunku do sprzedaży internetowej.

ZŁAGODZENIE SANKCJI ZA NARUSZENIA USTAWY

Autorzy projektu zdecydowali się jednak na złagodzenie przewidzianych w projekcie sankcji – dotychczas projekt przewidywał, że naruszenie przepisów ustawy zagrożone jest karą grzywny, ograniczenia wolności, a nawet pozbawienia wolności do lat dwóch. Obecnie propozycje te ograniczono, pozostawiając w projekcie wyłącznie karę grzywny w wysokości uzależnionej od wielkości obrotu, która jednak nie może przekraczać 10% wartości obrotu uzyskanego przez przedsiębiorcę w poprzedzającym roku podatkowym.

Proponowane zmiany miały na celu złagodzenie ograniczeń w handlu przewidzianych w pierwotnej, bardzo restrykcyjnej wersji projektu. Krokiem w tym kierunku jest poszerzenie katalogu wyłączeń od projektowanego zakazu oraz złagodzenie sankcji za jego naruszenia. Wątpliwości budzi jednak objęcie projektowaną regulacją sprzedaży internetowej oraz praktyczne znaczenie dokonanych w projekcie zmian doprecyzowujących.

Projekt ustawy jest obecnie przedmiotem prac połączonych Komisji Gospodarki i Rozwoju oraz Komisji Polityki Społecznej i Rodziny. Jego rozpatrzenie zaplanowano na kwiecień.

dr Anna Hlebicka-Józefowicz
Adwokat, Partner

anna.hlebicka-jozefowicz@dzp.pl

Joanna Ryczek