Parlament Europejski o robotyce, pojazdach autonomicznych i dronach

16 lutego 2017 r. Parlament Europejski przyjął rezolucje zawierające zalecenia dla Komisji w sprawie przepisów prawa cywilnego dotyczących m.in. robotyki (2015/2103(INL)). Zidentyfikowano i zaakcentowano zdecydowaną większość problemów z jakimi borykają się przedsiębiorcy rozwijający się w obszarach Przemysłu 4.0.

Jak zauważono w rezolucji w systemach prawnych niektórych państw, jak USA, Japonii, Chin i Korei Południowej rozważa się podjęcie działań regulacyjnych dotyczących robotyki i sztucznej inteligencji, a w pewnym zakresie już podjęło takie działania. Niektóre państwa członkowskie również rozpatrują możliwość opracowania norm prawnych lub przeprowadzenia zmian ustawodawczych w celu wzięcia pod uwagę pojawiających się zastosowań takich technologii. Ewidentnie Europa nie chce być w tyle i np. poprzez bariery prawne nie móc konkurować w obszarze rozwijania autonomicznych środków transportu.

Parlament wskazał również, że w latach 2010–2014 średni wzrost sprzedaży robotów wynosił 17 % rocznie, a w 2014 r. sprzedaż wzrosła o 29 %, co stanowi najwyższy w historii wzrost sprzedaży z roku na rok, a dostawcy części samochodowych oraz branża elektryczna/elektroniczna są głównymi motorami wzrostu. Ponadto w ciągu ostatnich dziesięciu lata trzykrotnie wzrosła liczba składanych wniosków patentowych dotyczących robotyki. Pokazuje to jak ważną częścią wartości przedsiębiorstwa są obszary B+R oraz ochrona informacji / know-how.

Wyzwania jakie zostały postawione Komisji przez Parlament Europejski to m.in.:

  1. Zaproponowanie wspólnej unijnej definicji systemów cyberfizycznych, systemów autonomicznych, inteligentnych robotów autonomicznych oraz ich podkategorii, przy uwzględnieniu cech inteligentnych robotów.
  2. Wprowadzenie kompleksowego unijnego systemu rejestracji zaawansowanych robotów na rynku wewnętrznym UE oraz określenie kryteriów klasyfikacji robotów, które będą musiały być rejestrowane.
  3. B+R: wzmocnienie instrumentów finansowych wspierających projekty badawcze w dziedzinie robotyki oraz technologii informacyjno-komunikacyjnych, w tym partnerstw publiczno-prywatnych, oraz uwzględnienie w strategiach politycznych dotyczących badań naukowych zasad otwartej nauki oraz odpowiedzialnych i etycznych innowacji.
  4. 5G: stworzenia ram, które pozwolą spełnić wymogi łączności dla przyszłości cyfrowej Unii, a jednocześnie zagwarantują, że dostęp do sieci szerokopasmowych i sieci 5G będzie w pełni zgodny z zasadą neutralności sieci.
  5. Chmura: promowanie otwartego środowiska, począwszy od otwartych standardów i nowatorskich modeli udzielania zezwoleń, a skończywszy na otwartych platformach i przejrzystości, aby uniknąć zamykania się w systemach własności, które ograniczają interoperacyjność.
  6. Europejska agencja ds. robotyki i sztucznej inteligencji: utworzenie nowej instytucji w celu zagwarantowania fachowej wiedzy technicznej, etycznej i z zakresu stanowienia prawa niezbędnej do wsparcia odnośnych podmiotów publicznych, zarówno na szczeblu UE, jak i w państwach członkowskich, w działaniach na rzecz zapewnienia odpowiednio szybkiej, zgodnej z zasadami etyki i przemyślanej reakcji na nowe możliwości i wyzwania, szczególnie te o charakterze transgranicznym, związane z rozwojem technologicznym robotyki, np. w sektorze transportu.
  7. Własność intelektualna: wspieranie przekrojowego i neutralnego pod względem technicznym podejścia do własności intelektualnej mającej zastosowanie do różnych sektorów, w których możliwe jest zastosowanie robotyki.
  8. Pojazdy autonomiczne
    Podkreślono, że transport autonomiczny obejmuje wszystkie formy zdalnie kierowanych, zautomatyzowanych i zintegrowanych z siecią i autonomicznych środków transportu drogowego, kolejowego, wodnego i lotniczego, w tym pojazdy, pociągi, statki, promy, statki powietrzne i drony, a także wszystkie przyszłe formy rozwoju i innowacji w tym sektorze.
    Słusznie zauważono, że to przemysł motoryzacyjny najpilniej potrzebuje skutecznej Unii i określonych na poziomie światowym zasad, które pozwoliłyby zapewnić transgraniczny rozwój pojazdów automatycznych i autonomicznych, aby można było w pełni wykorzystać ich potencjał gospodarczy i czerpać korzyści z pozytywnych efektów trendów technologicznych.
    Istotnym zagadnieniem do rozstrzygnięcia, w przypadku nieplanowanego przejęcia kontroli nad pojazdem, jest czas reakcji kierowcy, dlatego wezwano zainteresowane strony do przedstawienia realistycznych wartości dla określenia kwestii bezpieczeństwa i odpowiedzialności.
    W tym obszarze podstawowe wyzwania to: odpowiedzialność cywilna (odpowiedzialność i ubezpieczenie), bezpieczeństwo na drogach, wszystkie kwestie związane ze środowiskiem (np. efektywność energetyczna, wykorzystanie odnawialnych źródeł energii i powiązanych technologii), dane (np. dostęp do danych, ich ochrona, prywatność i wymiana danych), infrastruktura informatyczna (np. wysokie zagęszczenie skutecznej i niezawodnej łączności) oraz zatrudnienie (np. tworzenie i utrata miejsc pracy, szkolenie kierowców pojazdów ciężarowych w zakresie wykorzystywania pojazdów zautomatyzowanych); zwraca uwagę, że niezbędne będą duże inwestycje w infrastrukturę drogową, energetyczną i informacyjno-komunikacyjną.
  9. Drony: dokonanie oceny masowego wykorzystywania dronów z perspektywy bezpieczeństwa, zbadanie konieczności wprowadzenia obowiązkowego systemu identyfikacji i śledzenia BSP, który pozwala ustalić pozycję statku powietrznego w czasie rzeczywistym podczas używania go.
  10. Odpowiedzialność
    Odpowiedzialność cywilna za szkody spowodowane przez robota jest kluczową kwestią, którą również należy przeanalizować i zająć się nią na szczeblu UE, aby zapewnić konsumentom i przedsiębiorstwom ten sam poziom efektywności, przejrzystości i spójności przy zapewnianiu pewności prawnej w całej Unii Europejskiej, z korzyścią dla obywateli, konsumentów i przedsiębiorstw.
    Ciekawą koncepcją jest – podobnie jak w przypadku ubezpieczeń samochodowych – uzupełnienie systemu ubezpieczeń specjalnym funduszem, aby można było naprawiać szkody w przypadkach, które nie są objęte ubezpieczeniem. W tym zakresie sektor ubezpieczeń powinien opracować nowe produkty i rodzaje ofert, które będą odpowiadały poziomowi postępu w dziedzinie robotyki.

Ponadto Parlament sugeruje przyjęcie dobrowolnego etycznego kodeksu postępowania dla projektantów i producentów robotów.

Rezolucję poparło 396 europosłów, 123 było przeciw, a 85 wstrzymało się od głosu.

Rezolucja PE nie jest wiążąca dla Komisji Europejskiej, ale jeśli nie zdecyduje się ona zaproponować przepisów, o które zwracają się eurodeputowani, będzie musiała wyjaśnić powody takiej decyzji.

dr Aleksandra Auleytner

dr Aleksandra Auleytner
Radca Prawny, Partner

aleksandra.auleytner@dzp.pl

Jeden komentarz

  1. Popieram w 100 %

Komentarze

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *